Hệ hô hấp của trẻ là cơ quan thường xuyên bị tấn công bởi vi khuẩn và các tác nhân gây bệnh. Do đó, phụ huynh hãy lưu ý tới các biểu hiện viêm đường hô hấp trên ở trẻ.
Mục lục
Vì sao trẻ em dễ bị viêm đường hô hấp trên?
Hệ hô hấp của chúng ta làm nhiệm vụ nhận không khí từ bên ngoài, làm ấm – ẩm và thanh lọc trước khi đưa không khí vào phổi. Cũng vì vậy mà các cơ quan đường hô hấp trên dễ bị vi khuẩn, virus tấn công gây viêm nhiễm. Thêm vào đó, hệ miễn dịch của trẻ chưa hoàn thiện nên cơ thể không có khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh.
Trẻ nhỏ thường xuyên bị các bệnh viêm đường hô hấp trên
Tình trạng này diễn ra thường xuyên ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ với nhiều diễn biến phức tạp. Theo thống kê, trẻ sơ sinh có thể bị viêm đường hô hấp trên trung bình 7 trong vòng 1 năm đầu tiên. Cho tới độ tuổi đi học mầm non, con số này có thể tăng lên do tình trạng lây nhiễm chéo giữa các bé.
Biểu hiện của viêm đường hô hấp trên ở trẻ
Biểu hiện của viêm đường hô hấp trên ở trẻ thường bắt đầu với các triệu chứng sau:
– Chảy nước mũi lỏng, ngạt mũi, thở khò khè, hắt hơi;
– Sốt nhẹ.
Có 2 tác nhân gây viêm đường hô hấp trên là virus và vi khuẩn. Nếu dịch mũi của trẻ có màu trong suốt, lỏng và nhiều dần thì trẻ bị viêm đường hô hấp trên do virus. Nếu bị viêm đường hô hấp trên do bội nhiễm hoặc tác nhân là vi khuẩn thì dịch mũi sẽ đục, đặc hơn, có màu vàng hoặc xanh sau 2 – 3 ngày.
Chảy nước mũi lỏng, ngạt mũi, hắt hơi là các biểu hiện đầu tiên của viêm đường hô hấp
Biểu hiện viêm đường hô hấp trên ở trẻ còn gây ra một số triệu chứng kèm theo, bao gồm:
– Trẻ quấy khóc, chán ăn, bỏ bú, khó ngủ, ngủ chập chờn;
– Trẻ khó thở, thở khò khè, thở nhanh;
– Mắt trẻ bị đỏ hoặc chảy nhiều nước mắt;
– Trẻ ho khan hoặc ho có đờm đặc, ho nhiều về đêm;
– Trẻ có thể bị sốt cao, phát ban hoặc thậm chí co giật.
Biểu hiện của viêm đường hô hấp trên ở trẻ rất dễ nhận biết. Đặc biệt, nếu trẻ có sức khỏe và sức đề kháng tốt thì các triệu chứng có thể tự khỏi sau một vài ngày khiến bố mẹ chủ quan. Tuy nhiên, bác sĩ vẫn khuyến cáo bố mẹ cần áp dụng các biện pháp điều trị ngay cho trẻ để bệnh không tiến triển thành viêm đường hô hấp dưới và gây nguy hiểm, nhất là đối với trẻ sơ sinh.
Phân biệt mức độ bệnh viêm đường hô hấp ở trẻ
Dựa vào các biểu hiện của viêm đường hô hấp trên ở trẻ, các bậc phụ huynh cũng có thể đánh giá mức độ bệnh để có các biện pháp xử trí kịp thời.
Viêm đường hô hấp mức độ nhẹ (viêm đường hô hấp trên)
Nếu trẻ chỉ bị sổ mũi, ho, sốt nhẹ, trẻ không quấy khóc nhiều thì có nghĩa là trẻ chỉ bị viêm đường hô hấp trên thông thường. Với trẻ sơ sinh, bố mẹ hãy cho trẻ nghỉ ngơi và bú nhiều hơn để bù lại lượng nước mất đi do bị sốt. Sau đó, hãy tiếp tục theo dõi tình trạng của bé trong vòng 2 – 3 ngày.
Ở mức độ nhẹ, trẻ có thể bị sốt nhẹ, ngạt mũi, sổ mũi
Với trẻ lớn hơn, bố mẹ hãy tăng cường bổ sung dinh dưỡng, cho bé uống nhiều nước ấm để tránh bị khô cổ họng. Bố mẹ cũng có thể cho bé sử dụng các bài thuốc dân gian như quất chưng mật ong hoặc đường phèn để giảm ho, long đờm.
Viêm đường hô hấp mức độ vừa
Các triệu chứng khi bệnh đã bắt đầu diễn biến nặng hơn là
– Ho nhiều, các cơn ho kéo dài, đờm đặc, có màu đục, vàng hoặc xanh.
– Thở khò khè;
– Trẻ sốt liên tục nhưng nhiệt độ chưa quá cao, có thể phát ban.
Nếu không được điều trị kịp thời, viêm đường hô hấp trên sẽ diễn biến nặng
Các triệu chứng này cho thấy bệnh có thể đã tiến triển sang giai đoạn viêm phế quản hoặc viêm phổi nhẹ. Bố mẹ hãy đưa bé đến các cơ sở y tế để khám và điều trị với thuốc được chỉ định.
Viêm đường hô hấp mức độ nặng
Khi thấy trẻ thở nhanh, ho nhiều, co rút lồng ngực khi ho, lõm kẽ liên sườn, khó thở và sốt cao liên tục thì bệnh đã chuyển sang giai đoạn viêm phổi. Lúc này, bé cần được đưa tới các bệnh viện để được điều trị theo phác đồ cụ thể, tránh các biến chứng nguy hiểm.
Viêm đường hô hấp mức độ rất nặng
Trẻ bị co rút lồng ngực khi ho, da hoặc môi tím tái, sốt cao, co giật, hôn mê có nghĩa là bệnh đang ở tình trạng rất nặng, cần báo ngay cho bác sĩ điều trị về các diễn biến này để trẻ được cấp cứu kịp thời.
Bố mẹ cần theo dõi kỹ nếu như bé bị sốt cao liên tục
Co giật và hôn mê là biến chứng nặng nề, có thể gây nguy hiểm tới tính mạng hoặc để lại di chứng không hồi phục về thần kinh.
Cách chăm sóc khi trẻ bị viêm đường hô hấp trên
Khi phát hiện các biểu hiện của viêm đường hô hấp trên ở trẻ, bố mẹ cần chăm sóc trẻ đúng cách để trẻ nhanh khỏi bệnh. Các lưu ý khi chăm sóc trẻ bị viêm đường hô hấp trên ở trẻ là:
Với trẻ bị ngạt mũi, chảy nhiều nước mũi
Dùng nước muối sinh lý dành riêng cho trẻ em nhỏ vào 2 bên cánh mũi để làm loãng dịch nhầy, sau đó lấy ra bằng dụng cụ hút mũi chuyên dụng. Sau khi vệ sinh xong, dùng tăm bông sạch để làm khô mũi cho bé. Tốt nhất nên thực hiện vệ sinh mũi trước khi cho bé bú hoặc trước bữa ăn để bé không nôn trớ. Bố mẹ cũng không nên lạm dụng nước muối sinh lý để tránh tình trạng bị teo niêm mạc mũi.
Với trẻ bị sốt cao
Khi bé bị sốt 37,5 – 38,5 độ C, bố mẹ hãy cho bé nằm trong phòng mát, mặc quần áo thoáng mát, bổ sung nước và điện giải cho bé. Bố mẹ cũng có thể lau nách/bẹn cho bé bằng khăn ấm để hạ sốt.
Nếu bé bị sốt cao, cần theo dõi nhiệt độ liên tục, cho bé nằm phòng thoáng mát
Với trẻ sốt trên 38,5 độ C, bố mẹ vẫn tiếp tục lau nách, bẹn cho bé bằng khăn ấm. Bố mẹ cũng có thể cho bé uống thuốc hạ sốt hoặc thuốc đặt hậu môn. Sau 4 – 6 tiếng, nếu trẻ vẫn sốt cao thì tiếp tục cho bé uống thuốc hạ sốt, lau nách, bẹn bằng khăn ấm và theo dõi kỹ tình trạng của bé. Nếu bé vẫn sốt cao thì cần đưa bé tới bệnh viện để được bác sĩ điều trị.
Cách chăm sóc khi bé bị ho
Với trẻ sơ sinh, bố mẹ có thể cho bé dùng quất hấp đường phèn, còn trẻ từ 1 tuổi trở lên có thể thay thế đường phèn bằng mật ong. Một số loại thuốc ho có thành phần cũng có tác dụng trị ho cho bé rất tốt. Tuy nhiên, bố mẹ cần hỏi ý kiến của bác sĩ trước khi cho bé sử dụng.
Khi trẻ bị nôn
Khi trẻ bị nôn, bố mẹ hãy cho bé nằm nghiêng đầu sang 1 bên, làm sạch chất bẩn ở miệng, mũi, họng và cho bé uống bù nước. Trẻ bị nôn nhiều kèm theo các triệu chứng như mắt trũng, da nhăn nheo, mệt li bì thì nên đưa bé tới bệnh viện để được bác sĩ thăm khám và điều trị.
Việc nhận biết các biểu hiện của viêm đường hô hấp trên ở trẻ sẽ giúp bố mẹ có kế hoạch điều trị bệnh cho bé từ sớm, phòng tránh các biến chứng nặng hơn. Viêm đường hô hấp trên là bệnh thường gặp, dễ điều trị nhưng cũng dễ tái phát, do đó, bố mẹ không nên chủ quan với các triệu chứng của bệnh.
